شناخت تعریف اعتیاد از نظر روانشناسی کمک زیادی می کند تا بتوانیم با این بیماری بهتر آشنا شویم و بدون پیش داوری آن را بررسی کنیم. خب به نظر شما اعتیاد چیست و معتاد کیست؟ اعتیاد به شرایطی اطلاق می شود که یک فرد به استفاده از مواد و یا رفتاری روی می آورد که مجبور است دائما آن را تکرار کند.
منبع : ویکی روان
و بنابر روانشناسی اعتیاد این تکرارها عواقب خطرناک و مضری برای فرد خواهند داشت که با سختی زیاد می تواند آنها را رها کند.
اعتیاد می تواند شامل استفاده از موادی همچون الکل، مواد مخدر استنشاقی، افیونی، کوکائین، نیکوتین و دیگر مواد مخدر و یا رفتار هایی همچون قماربازی باشد
در این مطلب ویکی روان به بررسی این پرسش می پردازیم که بیماری اعتیاد چیست و منظور از روانشناسی اعتیاد چه می باشد؟
تعریف اعتیاد چیست ؟ منظور از روانشناسی اعتیاد چیست
شواهد علمی بسیاری نشان می دهند که:
این مواد و یا رفتار های اعتیادآور، با ویژگی های کلیدی زیستی همراه می باشند، گذرگاه های مغز را فعال کرده و باعث تاثیر و تقوت آن ها می شوند.
از جمله بیشتری معایب این مواد می توان بر تاثیر آن ها بر روی انتقال دهنده های عصبی دوپامین اشاره کرد.
هم استفاده از مواد مخدر و هم رفتار هایی همچون:
قمار، باعث افزایش مشکلات سلامت ذهنی همچون بروز نشانه های افسردگی و اضطراب و یا دیگر مشکلات زودرس می شوند
این اعتیاد ها نه تنها باعث درگیر کردن بسیاری از مکانیزم های مغز می شود. بلکه به بسیاری از رویکرد های درمانی مشابه نیز واکنش نشان می دهند.
پیشنهاد ویکی روان به شما: تعریف انگیزه در روانشناسی چیست
آثار سوء مصرف اعتیاد چیست ؟
استفاده بیش از اندازه و غیر قابل کنترل از مواد اعتیادآور و یا کلا رفتارهایی همچون قمار، عواقب پیچیده ای بر روی تقویت، تحرک و سیستم مغز دارند.
اعتیاد در روابط اجتماعی، روابط عاطفی و حتی میل و اشتیاق به انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد می کنند
استفاده مداوم از این مواد و رفتارها باعث به خطر افتادن روابط در محل کار و تحصیل نیز می شود.
یکی دیگر از ویژگی های مخرب اعتیاد این است که:
فرد مبتلا، ممکن است علیرغم آسیب دیدگی های جسمی و فیزیکی بسیاری که دارد، به کار خود ادامه دهد
بدین ترتیب، پس از مدتی بدن به ماده اعتیاد آور عادت کرده و نمی تواند بدون آن عمل کند.
بدین دلیل که عملکرد های اجرایی مغز نیز تحت تاثیر اعتیاد قرار می گیرند.
فرد مبتلا متوجه نمی شود که رفتارهایش به دلیل اعتیاد می باشند و برای خود و دیگران مشکل بوجود می آورد.
پس از مدتی، ادامه دادن به استفاده از لذت های اعتیاد، باعث تسلط آن مواد بر فعالیت های فرد می شود.
اما دلیل اعتیاد چیست ؟ ریشه اعتیاد چیست
در پاسخ به اینکه دلیل اعتیاد چیست باید بگیم :
هیچ علتی برای اعتیاد وجود ندارد
اگرچه ژنتیک و دیگر فاکتور های بیولوژیکی ممکن است احتمال افتادن در دام اعتیاد را افزایش دهد.
اما فاکتورهای اجتماعی، روانی و محیطی، تاثیر مهم تری در بوجود آمدن این مشکل دارند و حتی ویژگی های شخصیتی هم در این امر دخیل نمی باشند.
نداشتن تحمل در برابر فشار های زندگی و دیگر احساسات نیز می تواند در این امر تاثیر مهمی داشته باشند.
اگرچه همه انواع اعتیاد ها باعث ایجاد احساس ناامیدی، شکست، شرمندگی و گناه در فرد می شوند.
شواهد نشان می دهند که امکان بهبود در هر فردی وجود دارد و روش ها بسیاری برای ترک اعتیاد موجود می باشند
افرادی که به اعتیاد دچار هستند می توانند با ترک اعتیاد با کمک خود، سلامتی فیزیکی، احساسی و حتی عملکرد های اجتماعی شان را دوباره بدست آورند.
اما برخی دیگر ترجیح می دهند تا از موسسات و شبکه های مخصوص این کار کمک بگیرند.
انواع کلینیک روانشناسی و موسسات بالینی، موسسات معتبری هستند که با کمک متخصصین خدماتی مبتنی بر ترک اعتیاد را در اختیار شما می گذارند.
البته خوب است نیم نگاهی به راه های پیشگیری از اعتیاد هم داشته باشید.
چون افراد مستعد به اعتیاد زیادی در اطراف ما وجود دارند که نیازمند کم هستند.
پیشنهاد می کنیم مقاله ارتباط افسردگی و اعتیاد چیست را دی ویکی روان مطالعه کنید تا به ضرورت کنار گذاشتن این بیماری و مبارزه با دلیل اعتیاد پی ببرید.
مسیر ترک اعتیاد چیست ؟
مسیر ترک اعتیاد به ندرت می تواند با موفقیت ۱۰۰ درصد همراه باشد و گاهی اعتیاد دوباره عود کرده و فرد به استفاده از مواد مخدر روی می آورد.
اما قطعا این پایان راه نیست. روانشناسان می گویند:
افرادی که حدودا ۵ سال از ترک و بهبودی آن ها می گذرد، میزان احتمال عود کردن شان بیشتر از دیگر افراد عادی نمی باشد
ما به این نتیجه رسیده ایم که همه ی انواع اعتیاد به این صورت می باشند.
ریشه اعتیاد چیست
در پاسخ به سوال علت اعتیاد چیست باید گفت:
هر گونه اعتیاد معمولا پس از رخنه کردن ناامیدی و شکست در فرد ایجاد می شود
مسائلی که باعث بروز این احساسات می شوند، در هر فردی متفاوت می باشد (درمان نیز باید با شناخت این مسائل شروع شود).
رفتارهای اعتیاد آور نیز معمولا برای تسکین این احساسات انجام می شوند.
این مسئله بدین دلیل انجام می شود که:
رفتن به سمت اعتیاد (یا حتی تصمیم به انجام آن) باعث احساس قدرت و کنترل نسبت به مشکلات می شود
این احساس چنان قوی است که فرد هیچگاه در زندگی اش آن را تجربه نکرده است.
مواد مخدر باعث رسیدن فرد به این خواسته می شوند. زیرا می توانند احساسات منفی فرد را تغییر دهند و حتی کنترل کنند.
تاثیر رفتارهای اعتیاد آور در ایجاد وابستگی به اعتیاد چیست
همچنین رفتارهای اعتیاد آور نیز از این جهت که باعث تغییر حال و هوای فرد می شوند، می توانند همچون مواد مخدر برای فرد عمل کنند (و به فرد احساس قدرت بدهند).
بدست آوردن قدرت و امید و دوری از شکست و ناامیدی با استفاده از مواد و رفتار های اعتیاد آور، هدف روانی اعتیاد محسوب می شود.
حالات ناامیدی و ناراحتی که باعث بوجود آمدن رفتارهای اعتیاد آور می شوند، باعث خشم و غضب نیز خواهند شد
این خشم می تواند یک واکنش نرمال به احساسات ناراحت کننده و جدی باشد که فرد قادر به کنترل آن ها نیست.
این خشم در پشت پرده اعتیاد نهفته می ماند اما گاهی هم شاهد خشم افراد معتاد هستیم – خشمی که شدید و قدرتمند است.
اما در پشت آن ناتوانی وجود دارد.
این خشم می تواند قدرت قضاوت و داوری فرد معتاد را تحت تاثیر خود قرار دهد.
این مسئله دقیقا به دلیل ناتوان بودن فرد بر اثر خشم اتفاق می افتد:
خشمی که فاقد قدرت تشخیص و قضاوت است و باعث ایجاد رفتار های غیر عقلانی مخربی می گردد
خشم از تنهایی و ناامیدی همیشه در رفتار های فرد معتاد دیده می شود.
اگر این احساسات بطور مستقیم بیان شوند، اعتیادآور نیستند اما میتوانند از نشانه های اعتیاد باشند.
پیشنهاد می کنیم مقاله علائم و نشانه های استرس را در سایت ویکی روان مطالعه کنید.
مثالی از انواع اعتیاد
قبلا در مطلبی جداگانه در سایت ویکی روان به بررسی انواع اعتیاد پرداختیم. اما برای روشن تر شدن سوال اعتیاد چیست به این مثال دقت کنید:
هنگامی که یک فرد سیل عظیمی از احساس ناامیدی و تنهایی را در خود دارد.
هنگامی که با بی انصافی به رئیسش اعتراض می کند (مثلا انتقاد هایش ناشی از مشکلات قدیمی هستند) و به طرز وحشیانه ای در اداره به رئیس خود حمله ور می شود.
این رفتار اعتیاد محسوب نمی شود.
اما اگر این خشم و احساسات را در خود فرو بریزد.
و به جای حمله کردن به رئیس، به خانه برود و شروع به مصرف الکل یا مواد مخدر کند.
این مصرف، از آنجایی که به اندازه حمله کردن، خشمش را تسکین می دهد، اعتیاد محسوب می شود.
اگر این مصرف بطور دائم راهی برای تسکین احساسات و مشکلات آن فرد قرار گیرد، فرد همیشه این کار را انجام خواهد داد.
ما چنین رفتار های اجباری را اعتیاد می نامیم.
یکی از روش های موثر در ترک اعتیاد استفاده از مشاور روانشناس میباشد.
روانشناسی با تمرکز بر روی جنبه روحی روانی افراد کمک زیادی به ترک انواع اعتیاد میکند.
منبع : ویکی روان
- ۹۹/۰۲/۰۹